قیاس ضربدری
در این نوع قیاس دو چیز را با هم مقایسه می کنند ولی در هنگام مقایسه بین این دو رابطه ضربدری است مثلا دو نفر را از نظر تمییزی با هم مقایسه کنند اما ته کفش اولی را با کلاه دومی مقایسه کنند و مدعی می شوند که فرد اول آدم کثیفی است و به عنوان دلیل به زیر کفش او اشاره می کنند و نوبت که به نفر دوم می رسد می گویند ببین چقدر تمییز است و به عنوان دلیل به کلاه او اشاره می کنند . معلوم است که در واقعیت، همیشه کلاه هر فرد تمییزتر از کف کفش اوست. این قیاس باطل، در خیلی از بحث ها و مقایسه ها بکار می رود اما کسی متوجه آن نمی شود.
از این دست قیاس ها در فضای مجازی، به خصوص در عرصه سیاست، بسیار فراوان دیده می شود مانند قیاس کردن جوانان آلوده امروز با جوانان پاک دهه شصت و برداشت این نکته که جوان های دهه شصت، تربیت شده دوران پهلوی بودند و جوانان آلوده امروز تربیت شده جمهوری اسلامی .
جواب این است که دو تفکر در کشور وجود دارند که بر تربیت نسل بعد تأثیر گذارند. در اثر تبلیغ و ترویج هر تفکر، گروهی با آن اندیشه تربیت می شوند در زمان پهلوی هم گروهی، متأثر از تبلیغات و سیاستهای فرهنگی حکومت در آن دوران، به دنبال هوس رانی بودند و هیچ رابطه ای با دین نداشتند و درست در همین زمان، گروهی متأثر از جریان و اندیشه دینی، تربیت می شدند که از آلودگی ها و هوس مداری ها به دور بودند همین گروه انقلاب را یاری کردند و در دهه شصت با فداکاری تمام، نظام جمهوری اسلامی را از گزند خطرات گوناگون نجات دادند در مقابل، گروه تربیت شده با سیاستهای نظام پهلوی، در اوج حوادث دهه شصت، به دنبال هوس رانی های خود بود و نه تنها در دفاع از کشور نقشی ایفا نکرد که به دنبال فرصت هایی برای خوش گذرانی و دوری از هزینه های دفاع از کشور بود .
بنابر این در همان دهه شصت، هم جوان پاکِ از خود گذشته داشتیم و هم جوان آلوده و هوس ران. همان گونه که امروزه نیز، هم جوان پاکی داریم که حاضر است جانش را برای دفاع از امنیت کشور و حرم اهل بیت (ع) فدا کند و هم جوانی داریم که با تأثیر پذیری از تبلیغات و رسانه های جریان مخالف دین ، به چیزی جز هوس رانی، فکر نمی کند. دو تفکر در مسیر تاریخ، آدمهای خود را تربیت می کنند.